ชี้ช่องป้องกันน้ำท่วม แนะชุมชนใช้กูเกิ้ลเอิร์ธ

นักวิชาการ สสส. แนะชุมชนใช้ระบบภูมิสารสนเทศรับมือภัยพิบัติ ช่วยจัดการตั้งต้นน้ำถึงปลายน้ำ พร้อมสอนวิธีการอย่างง่าย เพียงแค่มีคอมพิวเตอร์ดาวน์โหลดกูเกิลเอิร์ธมาใช้ ควบคู่เดินสำรวจชุมชน ช่วยป้องกันน้ำท่วม ภูเขาถล่ม ดินสไลด์ได้
นายกิติชัย รัตนะ หัวหน้าโครงการฟื้นฟูสุขภาวะชุมชนหลังประสบอุทกภัย และเตรียมความพร้อมรับมือกับภัยพิบัติ จากการสนับสนุนของสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) กล่าวว่า ทุกวันนี้งานวางแผนการจัดการทรัพยากรในพื้นที่ลุ่มน้ำ เป็นงานจัดการเชิงพื้นที่ ทั้งต้นน้ำ กลางน้ำ และปลายน้ำ หรือที่เรียกว่า ภูมินิเวศลุ่มน้ำ ไม่ใช่จุดใดจุดหนึ่งอีกต่อไป ขณะเดียวกันยังถือเป็นการจัดการทรัพยากร ดิน น้ำ ป่า รวมทั้งวิถีชีวิตของชุมชนด้วย ดังนั้นผู้ที่เกี่ยวข้องกับการจัดการพื้นที่ลุ่มน้ำ โดยเฉพาะพื้นที่ลุ่มน้ำขนาดเล็ก จะต้องมองภาพการเชื่อมโยงของทรัพยากรในพื้นที่
นายกิติชัยอธิบายเพิ่มเติมว่า เพราะฉะนั้นวิธีการที่จะทำให้มีการเรียนรู้ร่วมกันได้คือ การวางแผนการจัดการบนพื้นที่ทางกายภาพ ต้องทำแผนที่ขึ้นมาชุดหนึ่งใช้เป็นตัวแทนพื้นที่ศึกษา เหตุนี้ระบบภูมิสาระสนเทศ หรือระบบ 3s ได้แก่ GPS หรือเครื่องที่ใช้หาพิกัดทางภูมิศาสตร์ GIS หรือสารสนเทศทางภูมิศาสตร์ที่นำมาทำระบบแผนที่ และ RS หรือ Remote Sensing หรือภาพถ่ายดาวเทียม ถ้านำเทคโนโลยีทั้งสามส่วนนี้มาประกอบกัน ก็จะช่วยให้เราวางแผนว่าพื้นที่ลุ่มน้ำหนึ่งๆ มีพื้นที่ป่าหรือไม่ พื้นที่กลางน้ำมีพื้นที่เกษตรกรรมกี่ไร่ พื้นที่ปลายน้ำเป็นชุมชนหรือไม่
“คนทั่วไปสามารถใช้ทักษะเหล่านี้ เพราะผมเชื่อว่าชุมชุมส่วนใหญ่มีเครื่องคอมพิวเตอร์เป็นของตัวเอง สามารถดาวน์โหลดผ่านอินเทอร์เน็ตได้อยู่แล้ว เพียงฝึกให้รู้จักการใช้เครื่องมืออย่างง่ายในการวางแผน เช่น การใช้เครื่อง GPS เราก็สามารถรู้ตำแหน่งที่ตั้งทางภูมิศาสตร์ ความสูงของพื้นที่ หรือการหาจุดต่างๆ เช่น การจะหาจุดสร้างแนวกันไฟ เป็นต้น” นายกิติชัยกล่าว
หัวหน้าโครงการฟื้นฟูสุขภาวะชุมชนหลังประสบอุทกภัย โดย สสส. กล่าวด้วยว่า หากชุมชนจะทำอย่างง่ายๆ เพียงแค่หาตำแหน่งที่ตั้งของชุมชนผ่านทาง Google Earth ควบคู่กับแผนที่เดินดินที่ชาวบ้านเคยใช้ แต่ถ้าจะให้ละเอียดมากขึ้น ก็ควรผสานข้อมูลเข้ากับเครื่อง GPS ซึ่งทุกวันนี้เทศบาลหรือองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นก็มีใช้กันทั่วไป
“การดำเนินการเหล่านี้จะช่วยให้ชุมชนทราบว่าจุดเสี่ยงอยู่ตรงไหน ชุมชนควรจะเพิ่มทรัพยากรบุคคล เฝ้าระวังจุดเสี่ยงได้อย่างถูกต้องแม่นยำ โคลนถล่ม ดินสไลด์ น้ำท่วม สามารถใช้ได้หมด” หัวหน้าโครงการฟื้นฟูสุขภาวะชุมชนกล่าว
นายกิติชัยยังกล่าวอีกว่า การที่จะฝึกให้ชาวบ้านหรือชุมชนมีทักษะเหล่านี้มาขึ้นนั้น สสส.ได้ให้ความสำคัญกับการประยุกต์ใช้ภูมิสารสนเทศ เพื่อการวางแผนการขับเคลื่อนการดำเนินงานของโครงการฟื้นฟูระบบนิเวศลุ่มน้ำและอนุรักษ์แม่น้ำลำคลอง เพื่อรับมือกับภัยพิบัติ ดังนั้นจึงจัดอบรมพัฒนาศักยภาพ เริ่มจากผู้รับทุนในโครงการของ สสส.ก่อน ต่อไปก็จะใช้ระบบการสร้างเครือข่าย ขยายองค์ความรู้ให้กว้างขวางยิ่งขึ้น






Data Capture คือ ระบบภูมิสารสนเทศ หรือระบบ 3s ได้แก่ GPS , GIS และ RS

Data Storage คือ เครื่องคอมพิวเตอร์ของแต่ละบุคคล

Data Aggregation คือ ดาวน์โหลด Google Earth มาใช้ ควบคู่ไปกับเดินสำรวจชุมชน

Data Analysis คือ หาตำแหน่งที่ตั้งของชุมชนผ่านทาง Google Earth ควบคู่กับแผนที่เดินดินที่ชาวบ้านเคยใช้ นำข้อมูลที่ได้มาผสานเข้ากับระบบภูมิสารสนเทศ





ที่มา : ชี้ช่องป้องกันน้ำท่วม แนะชุมชนใช้กูเกิ้ลเอิร์ธ [ออนไลน์]. เข้าถึงข้อมูลได้จาก http://www.thaipost.net/node/52773. (วันที่สืบค้นข้อมูล : 20สิงหาคม2555).






น.ส.ประภาพรรณ มีทอง (เกด)