การจัดการสวนป่าแนว FSC

Forest Stewardship Council หรือ FSC เป็นองค์กรเอกชนภายใต้ความร่วมมือของกลุ่มต่างๆ จากทั่วโลก เช่น เอ็นจีโอ กลุ่มนักอนุรักษ์ป่าไม้และสิ่งแวดล้อม ผู้ค้าไม้ ผู้ผลิตสินค้าจากไม้ กลุ่มชนพื้นเมือง และองค์กรผู้ให้การรับรองไม้และผลิตภัณฑ์จากไม้ เพื่อจัดทำระบบการให้การรับรองมาตรฐานไม้และผลิตภัณฑ์ไม้ เพื่อเป็นการรับประกันว่าไม้และผลิตภัณฑ์ไม้ที่ได้รับรองมาตรฐาน FSC เป็นไม้และผลิตภัณฑ์ที่ได้จากป่าธรรมชาติหรือป่าปลูกที่มีการจัดการป่าอย่างถูกต้องตามหลักวิชาการและเป็นที่ยอมรับในระดับนานาชาติ มีสำนักงานใหญ่ตั้งอยู่ที่กรุงบอร์น ประเทศเยอรมนี

มาตรฐาน FSC มีหลายประเภท เช่น FSCFM (Forest Management Certification) หมายถึง มาตรฐานการจัดการป่าอย่างยั่งยืนตามแนวทางที่ FSC กำหนดไว้ว่าต้องมีพื้นที่อนุรักษ์อย่างน้อยร้อยละ 10 ของพื้นที่สวนไม้ที่ขอรับรอง ทั้งนี้เพื่อเป็นการปกป้องความอุดมสมบูรณ์ของระบบนิเวศและฟื้นฟูความหลากหลายทางชีวภาพ เพื่อรักษาสิ่งแวดล้อมให้เกิดความยั่งยืนต่อไป

มาตรฐาน FSCCoC (ChainofCustody) การจัดการห่วงโซผลิตภัณฑ์ เป็นการปฏิบัติตามข้อกำหนดสำหรับองค์กรเพื่อแสดงถึงผลิตภัณฑ์ไม้มีการผลิตหรือจำหน่ายจากสวนไม้ที่ได้รับการรับรอง ตั้งแต่กระบวนการจัดหาแหล่งวัตถุดิบ การรับและการจัดเก็บวัตถุดิบ การควบคุมปริมาณ ตลอดจนการขายและการส่งมอบ จะต้องมีการคัดแยกหรือการกำหนดอย่างชัดเจนในทุกขั้นตอน เพื่อให้มั่นใจได้ว่าจะไม่มีการปะปนของวัสดุที่ไม่ได้รับการรับรองจนกว่าจะสิ้นสุดกระบวนการผลิต แปรรูปต่างๆ

ผู้ที่ขอรับการรับรองจะต้องปฏิบัติตามกฎระเบียบและหลักเกณฑ์การประเมินของ FSC เพื่อเป็นการยืนยันว่าสวนป่าดังกล่าวไม่ได้มาจากการทำลายป่าธรรมชาติ โดยจะต้องปฏิบัติตามข้อกำหนดของ FSC ตามนโยบายความสมดุล 3 ด้าน ได้แก่ เศรษฐกิจ ชุมชน สังคม และสิ่งแวดล้อม

ทั้งนี้ ในประเทศไทย บริษัท สยามฟอเรสทรี ในเอสซีจี เปเปอร์ ถือเป็นรายแรกที่ได้รับมาตรฐาน FSCFM บริษัท สยามเซลลูโลส และบริษัท ฟินิคซ พัลพ์ แอนด์ เพเพอร์ ในเอสซีจีฯ เช่นกัน ได้รับมาตรฐาน FSCCoC และล่าสุด บริษัท สยามคราฟท์อุตสาหกรรม ได้รับมาตรฐาน FSC Recycled สำหรับกระดาษบรรจุภัณฑ์ TTF ที่ผลิตมาจากเยื่อกระดาษรีไซเคิล 100%
ณรงค์ มีนวล หัวหน้าแผนกบริหารสวนไม้ และ FSC บริษัท สยามฟอเรสทรี เล่าการจัดการสวนป่าของสยามฟอเรสทรี ว่า ดำเนินธุรกิจการปลูกไม้โตเร็วอย่างครบวงจร เช่น การผลิตกล้าไม้ การปลูกสวนป่า การส่งเสริมการปลูกในระบบคอนแทรกต์ฟาร์มมิง และมีนโยบายที่จะส่งเสริมให้สมาชิกของบริษัทมีระบบการจัดการสวนใหม่ตามมาตรฐาน FSC เพื่อให้เกิดความยั่งยืนทั้งสามด้าน ประกอบด้วย
ด้านเศรษฐกิจ มีการวางแผนดำเนินการและควบคุมกิจกรรมส่งเสริมการปลูกสร้างสวนป่าที่ให้ผลผลิตอย่างยั่งยืน การประเมินผลผลิตของสวนป่า จัดทำสูตรประเมินไม้ การควบคุมการตัดไม้มีระบบ Chain of Custody (CoC) สามารถตรวจสอบที่มาของไม้ได้ และป้องกันการปลอมปน การดูแลสวนไม้หลังตัดไม้ สนับสนุนปุ๋ยอินทรีย์เพื่อเพิ่มผลผลิตของสวนป่า ตลอดจนอบรมให้ความรู้การเผาถ่านและเก็บน้ำส้มควันไม้ ให้คำแนะนำตามหลักวิชาการ เหมาะสมกับสภาพพื้นที่ ชุมชนและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม
ด้าน สังคม ชุมชน มีการส่งเสริมให้มีการพัฒนาเกษตรกรสมาชิก พนักงาน ผู้รับเหมาและผู้เกี่ยวข้องให้มีความรู้ ความสามารถในการดำเนินงาน ด้วยจิตสำนึกด้านชีวอนามัยและความปลอดภัย รวมทั้งการสนับสนุนให้ชุมชนท้องถิ่นมีส่วนร่วมในการพัฒนาคุณภาพชีวิตรอบพื้นที่สวนไม้โดยคำนึงถึงสิทธิของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย มีการศึกษาผลกระทบที่มีต่อชุมชนและกำหนดแนวทางการแก้ไขข้อขัดแย้งกับชุมชนอย่างเหมาะสมและเป็นธรรม
ด้านสิ่งแวดล้อม มีแผนงานสนับสนุนการอนุรักษ์ ฟื้นฟู ดูแลรักษาทรัพยากรธรรมชาติ ร่วมกับชุมชนและผู้ที่เกี่ยวข้องเพื่อให้เกิดความสมดุลของระบบนิเวศ และเพิ่มพูนความหลากหลายทางชีวภาพ
ณรงค์ อธิบายว่า ในอุตสาหกรรมเยื่อกระดาษ การใช้ประโยชน์จากไม้จากป่าธรรมชาตินั้น ณ ปัจจุบันถือว่าหมดยุคแล้ว อีกทั้งมีการปิดป่ามาตั้งแต่ปี 2531 ฉะนั้นยุคนี้จึงควรเป็นยุคของการปลูกสร้างสวนป่าที่มีการจัดการที่ดี และสวนป่าที่ดีจะต้องได้รับการจัดการที่ดีอย่างเป็นระบบทั้งด้านสิ่งแวดล้อม สังคม ชุมชน และเศรษฐกิจอย่างสมดุล โดยความสมดุลไม่ได้หมายถึงความเจริญเติบโตทางด้านเศรษฐกิจที่เป็นรายได้อย่างเดียว แต่ต้องเป็นความสมดุลทางด้านสังคมและสิ่งแวดล้อมควบคู่กันไปและไม่สามารถแยกออกจากกันได้



Environmental object คือ การจัดการสวนป่าให้ถูกต้อง


ที่มา : การจัดการสวนป่าแนว FSC [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก http://www.deqp.go.th/index.php?option=com_content&view=article&id=19522%3A-fsc-&catid=12%3A2010-02-17-11-32-15&Itemid=50&lang=th .
(วันที่สืบค้นข้อมูล : 9 กรกฎาคม 2555).


น.ส.ประภาพรรณ   มีทอง (เกด)