แกะกล่องซอฟต์แวร์ประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อม

ศูนย์เทคโนโลยีโลหะและวัสดุแห่งชาติ (เอ็มเทค) สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) เปิดตัวซอฟต์แวร์ประเมินความเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมเพื่อช่วยในการพัฒนา ผลิตภัณฑ์ และรองรับตลาดสินค้าที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม (Eco Product) หนุนนักออกแบบใช้ตัวช่วยวิเคราะห์ปริมาณคาร์บอนฟุตพริ้นท์ในบรรจุภัณฑ์และ ประเมินผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
          รศ.ดร.วีระศักดิ์ อุดมกิจเดชา ผู้อำนวยการศูนย์เทคโนโลยีโลหะและวัสดุแห่งชาติ เปิดเผยว่า เอ็มเทคได้ร่วมกับ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ สถาบันการจัดการบรรจุภัณฑ์และรีไซเคิลเพื่อสิ่งแวดล้อม สภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย และองค์การบริหารจัดการก๊าซเรือนกระจก (องค์การมหาชน) พัฒนาซอฟต์แวร์พร้อมเผยแพร่แจกจ่าย เพื่อรองรับตลาดสินค้าที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม
          "ปัจจุบันโลกให้ความสนใจกับการออกแบบผลิตภัณฑ์ให้เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม หรือ Ecodesign มากขึ้น ซึ่งถือเป็นหนึ่งแนวทางในการจัดการแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมต่างๆ
ที่รวมไปถึงเรื่องของภาวะโลกร้อนด้วย"
           การออกแบบผลิตภัณฑ์ให้เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมที่มุ่งเน้นการลดผลกระทบสิ่ง แวดล้อมตลอดทั้งวัฎจักรชีวิตของผลิตภัณฑ์ เช่น การลดของเสียจากระบวนการผลิต การยืดระยะเวลาการใช้งานหรือการเพิ่มปริมาณการนำกลับมาใช้ใหม่ เป็นต้น
           จากแนวโน้มดังกล่าวทำให้ผู้ผลิตต้องเปลี่ยนทิศทางการผลิตสินค้าของตนให้มี ความเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมให้มากขึ้น เพื่อรองรับตลาดใหม่ซึ่งเป็นตลาดของสินค้าที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม (Eco Product)
           ทั้งนี้แนวทางที่เหมาะสมในการลดผลกระทบสิ่งแวดล้อมของผลิตภัณฑ์นั้นควรเริ่ม ต้นตั้งแต่ขั้นตอนของการออกแบบโดยผนวกเอาแนวคิดด้านการออกแบบเพื่อลดผลกระทบ สิ่งแวดล้อมตลอดทั้งวัฎจักรชีวิตของผลิตภัณฑ์ เข้าไปสู่กลุ่มนักออกแบบผลิตภัณฑ์ อันจะส่งผลให้การจัดการผลิตภัณฑ์เพื่อลดผลกระทบสิ่งแวดล้อมเป็นไปอย่างมี ระบบและเกิดประสิทธิภาพมากที่สุด
          ดังนั้นเพื่อให้นักออกแบบผลิตภัณฑ์สามารถผนวกแนวคิดด้านการลดผลกระทบต่อสิ่ง แวดล้อมเข้าไปในขั้นตอนการออกแบบได้นั้น นักออกแบบจำเป็นต้องมีเครื่องมือที่สามารถช่วยนักออกแบบให้มีความรู้และความ เข้าใจเกี่ยวกับการเลือกใช้วัสดุและกระบวนการผลิตต่างๆ ให้ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม ตลอดจนวัฎจักรชีวิตให้น้อยที่สุด และนำไปสู่การตัดสินใจในการพัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวด ล้อมมากขึ้นได้
           จากความสำคัญดังกล่าว ศูนย์ความเป็นเลิศเพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม (eXcellent Center for Eco Products; XCEP) จึงร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง พัฒนาโปรแกรมอย่างง่ายเพื่อช่วยนักออกแบบในการประเมินผลิตภัณฑ์และบรรจุ ภัณฑ์เบื้องต้นตั้งแต่ขั้นตอนการออกแบบ โดยโปรแกรมที่ได้พัฒนาขึ้นมาประกอบด้วย 2 ซอฟแวร์ได้แก่ ซอฟแวร์สำเร็จรูปอย่างง่ายเพื่อวิเคราะห์ LCA โดยใช้ชื่อโปรแกรมว่า "SEPE" (Simple Environment Program for Enterprise) เป็นโปรแกรมสำเร็จรูปอย่างง่าย เพื่อช่วยนักออกแบบในการประเมินผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมตลอดวัฎจักรชีวิตของ ผลิตภัณฑ์เบื้องต้น ตั้งแต่ในขั้นการออกแบบผลิตภัณฑ์เพื่อช่วยส่งเสริมการเปลี่ยนทิศทางการผลิต สินค้าให้มีความเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมากขึ้น
          โดยโปรแกรม SEPE นี้เป็นโปรแกรมที่สามารถนำไปใช้ประโยชน์ในลักษณะ web service ซึ่งช่วยประหยัดเวลาและค่าใช้จ่ายได้มากขึ้นในการนำไปใช้งาน สำหรับผู้สนใจสามารถใช้ซอฟแวร์ได้ผ่านทางเว็บไซต์ http://www2.mtec.or.th/sepe
           และซอฟแวร์อย่างง่ายในการวิเคราะห์คาร์บอนฟุตพริ้นท์ของบรรจุภัณฑ์ประเภท กล่องกระดาษลูกฟูก พลาสติก แก้ว และอะลูมิเนียม โดยมีชื่อเรียกซอฟแวร์นี้ว่า "CFPack" (Carbon footprint + Packaging)" ซอฟแวร์สำหรับวิเคราะห์ปริมาณคาร์บอนฟุตพริ้นท์ของบรรจุภัณฑ์โดยเฉพาะ ซึ่งได้ถูกพัฒนาขึ้นมาเพื่อช่วยนักออกแบบบรรจุภัณฑ์ที่ยังไม่คุ้นเคย กับการประเมินปริมาณคาร์บอนฟุตพริ้นของบรรจุภัณฑ์ให้สามารถประเมินค่าอย่าง ง่ายได้เองและรวดเร็วเพื่อจะได้นำข้อมูลนี้ไปประกอบในการออกแบบบรรจุภัณฑ์ ให้เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมได้มากขึ้น
           ซอฟแวร์นี้ได้ถูกพัฒนาบน MS Excel เพื่อให้สะดวกและง่ายต่อผู้ใช้งานในด้านการออกแบบบรรจุภัณฑ์ที่ต้องการทราบ ปริมาณคาร์บอนฟุตพริ้นของบรรจุภัณฑ์ที่ได้ออกแบบไว้ในเบื้องต้น โดยซอฟแวร์ตัวนี้จะครอบคลุมการประเมินคาร์บอนฟุตพริ้นของบรรจุภัณฑ์ 4 ประเภท ได้แก่ บรรจุภัณฑ์ประเภทแก้วสำหรับใส่เครื่องดื่ม , บรรจุภัณฑ์ประเภทอลูมิเนียมสำหรับใส่เครื่องดื่ม , บรรจุภัณฑ์ประเภทพลาสติกสำหรับใส่อาหาร , บรรจุภัณฑ์ประเภทกระดาษลูกฟูกสำหรับใส่อาหาร โดยผู้สนใจสามารถใช้ซอฟแวร์ได้ผ่านทางเว็บไซต์ http://www.thaigdn.net
นางสาว สุภัทรา พึ่งพเดช 5315062 (แหม่ม)